هپاتیت چیست؟
احتمالاً تا حالا اسم بیماری هپاتیت را شنیده‌اید. به التهاب و تورم كبد، هپاتيت می‌گویند. هپاتيت ويروسي بر اثر ويروسهاي مختلفي ايجاد مي‌شود كه باعث تورم كبد ميشوند. مهمترين انواع هپاتيت ويروسي، هپاتيت‌هاي B, Aو C هستند. بیماری هپاتیت، مشکل التهاب کبدی است که از طریق عفونت ویروسی ایجاد میشود. هپاتیت از علل مختلف عفونی و غیر عفونی ناشی میشود. اما دلایل دیگر مانند مصرف برخی از داروها ، آلودگی به باکتری و سموم هم می‌توانند باعث ابتلای فرد به این بیماری شوند. بیماری هپاتیت، هنگامی رخ میدهد که بدن در مقابل بافت کبد، شروع به تولید آنتی بادی می‌کند. هنگامی که ویروس‌هپاتیت (HCV) وارد جریان خون میشود و به سلول های کبد حمله می‌کند، سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با آن پاسخ میدهد و در نتیجه التهاب بوجود می‌آید. در صورتیکه التهاب مدت زیادی طول بکشد، کبد ممکن است آسیب جدی ببیند یا حتی امکان نابودی سلول‌های کبدی وجود دارد.
انواع هپاتیت
✔ هپاتیت A
هپاتیت، A یک عفونت کبدی مسری است که به وسیله‌ی ویروس هپاتیت A ایجاد میشود. ویروس هپاتیت A یک از انواع هپاتیت است که باعث بروز التهابی میشود که روی عملکرد کبد تاثیر می‌گذارد. هپاتیت A می‌تواند سبب نارسایی کبد حاد شود؛ نارسایی حاد کبد به معنای از دست دادن عملکرد کبد است، این اتفاق به صورت ناگهانی رخ میدهد. هپاتیت A از طریق غذای آلوده و دستگاه گوارش یا تماس با فرد مبتلا به ویروس هپاتیت ایجاد میشود. انواع خفیف هپاتیت A به درمان نیاز ندارد و بیشتر افراد مبتلا بدون اینکه کبد آنها آسیب ببیند، بهبود پیدا می‌کنند. بنابراین، انجام زودهنگام تست هپاتیت، به تشخیص به موقع بیماری کمک کرده و در روند بهبودی تاثیر بسزایی دارد. علائم هپاتیت A تا چند هفته پس از ابتلا به ویروس مشاهده نمی‌شود. برخی از علائم ویروس هپاتیت A عبارتند از:
✔ تهوع و استفراغ
✔ کاهش اشتها
✔ خستگی
✔ تب خفیف
✔ درد عضلانی
✔ آزمایش‌های تشخیصی
برای تشخیص ابتلای فرد به هپاتیت A ، آزمایش خون استفاده میشود. معمولاً نمونه خون از ورید دست گرفته شده و مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این آزمایش‌ها، دو نوع آنتی بادی برای ویروس مشخص میشود. آنتی بادی lgM ، دو تا سه هفته پس از اولین باری که فرد به این عفونت مبتلا شده ظاهر میشود و به مدت دو تا شش ماه باقی می‌ماند.
✔ هپاتیت B
هپاتیت B یک عفونت کبدی خطرناک است. اين بيماري رایج‌تر و بسيار مسري‌‌‌‌‌‌تر از بیماری ايدز است. عفونت هپاتیت B مزمن باعث نارسایی کبد یا سرطان کبد میشود. هرچند درمانی برای هپاتیت B وجود ندارد، تزریق واکسن باعث پیشگیری از بروز بیماری میشود. ویروس این نوع هپاتیت می‌تواند از مادر به نوزاد، هنگام تولد یا حتی زمان جنینی منتقل شود. با استفاده از تست هپاتیت در منزل هوم کا، به موقع بیماری هپاتیت تشخیص داده میشود. اگر فردی به هپاتیت B مبتلا باشد، باید اقدامات لازم را انجام دهد تا مانع از انتقال بیماری به دیگران شود. هپاتیت B حاد، کمتر از 6 ماه طول می‌کشد. در این نوع هپاتیت B، سیستم ایمنی بدن می‌تواند ویروس را نابود کند، بنابراین، بیمار در عرض چند ماه بهبود پیدا می‌کند. هپاتیت B می‌تواند باعث بروز بیماری‌های کلیوی شود که ممکن است باعث بروز نارسایی کلیوی شود. علائم هپاتیت B عبارتند از:
✔ درد مفاصل
✔ کاهش اشتها
✔ یرقان یا زردی
✔ درد شکم
✔ تهوع و استفراغ
✔ احساس ضعف و خستگی
✔ هپاتیت c
هپاتیت C یک عفونت ویروسی است که به کبد حمله می‌کند و باعث بروز التهاب در کبد میشود. اکثر افراد مبتلا به ویروس هپاتیت C علائمی ندارند. اغلب افراد مبتلا به هپاتیت C نمی‌دانند که بیمار هستند تا وقتی که از طریق انجام تست هپاتیت از بیماری خود آگاه شوند. هپاتیت C معمولاً از انواع خطرناک‌ترین نوع هپاتیت است. هپاتیت C از طریق خون آلوده، تزریق مواد مخدر و تماس جنسی با فرد آلوده انتقال پیدا می‌کند. این نوع هپاتیت واگیردار است و می‌تواند باعث بروز آسیب جدی در کبد شود، حتی اگر فرد متوجه علائم بیماری نشود. اگر هپاتیت C درمان نشود، باعث بروز بیماری سیروز کبدی یا سرطان کبد میشود. بنابراین، انجام تست هپاتیت باعث تشخیص به موقع بیماری میشود و به تسریع پروسه‌ی درمان کمک زیادی می‌کند. برای درمان انواع حاد و مزمن هپاتیت c، داروهای ضد ویروسی برای استفاده می‌شوند. افرادی که به بیماری سیروز کبدی یا بیماری کبدی مزمن مبتلا می‌شوند، ممکن است نیاز به پیوند کبد داشته باشند. علائم هپاتیت C عبارتند از:
✔ تب
✔ خستگی
✔ یرقان
✔ حالت تهو
✔ کاهش اشتها.
✔ آنتی بادی هپاتیت نوع C
این آزمایش مثل آزمایش‌های تشخیص انواع دیگر هپاتیت، آنتی‌بادی‌هایی را نشان میدهد که دستگاه ایمنی در واکنش به عفونت هپاتیت نوع C تولید می‌کند. آزمایش هپاتیت C در کسانی که در تماس با ویروس هپاتیت C هستند، می‌تواند به درمان بیماری کمک کند. آزمایش هپاتیت C می‌تواند در کاهش آسیب کبدی بیماران مؤثر باشد. این آزمایش به این علت توصیه میشود که عفونت هپاتیت C قبل از بروز علائم در فرد باعث آسیب کبدی میشود. شما می‌توانید انجام این آزمایش را به هوم کا بسپارید، و بدون مراجعه حضوری به آزمایشگاه و در منزل خودتان آزمایش انجام میشود. انجام این تست، نیاز به هیچ آمادگی خاصی ندارد. برای انجام این آزمایش یک نمونه خون وریدی مورد نیاز است.
✔ هپاتیتD
هپاتیت D یک بیماری جدی و خطرناک کبد محسوب میشود که از طریق ویروس هپاتیتD (HDV) بروز پیدا می‌کند. ویروس هپاتیت D (HDV)، که به آن عامل دلتا هم گفته میشود، فقط هنگام عفونت HBV رخ میدهد. هپاتیت D از طریق تماس مستقیم با خون آلوده به افراد دیگر انتقال پیدا خواهد کرد. . این هپاتیت هم از مادر به نوزاد و هم از راه تماس جنسی منتقل میشود. هپاتیت D از انواع نادر هپاتیت است و در ارتباط با عفونت‌هپاتیت B رخ میدهد؛ به این معنی است که امکان تکثیر ویروس‌هپاتیت D بدون حضور هپاتیت B وجود ندارد.
✔ هپاتیت E
هپاتیت E توسط دستگاه گوارش منتقل میشود. ویروس‌هپاتیت E باعث بروز هپاتیت حاد میشود. ویروس هپاتیت E از طریق مصرف غذا یا آب آلوده منتقل میشود. هپاتیت E باعث تورم کبد میشود.
انواع تست هپاتیت
✔ بررسی سابقه و معاینه‌ی فرد
به منظور تشخیص هپاتیت، در وهله اول پزشک از فرد اطلاعاتی درباره انواع بیماری‌های او بدست می آورد تا هر نوع علائم مربوط به هپاتیت عفونی یا غیرعفونی را شناسایی کند. در حین معاینه، پزشک شکم‌تان را فشار میدهد تا ببیند که آیا دردی را حس می‌کنید یا نه. همچنین با انجام معاینه می‌تواند این را تشخیص دهد که کبدتان بزرگ شده است یا نه.
✔ آزمایش‌های عملکرد کبد
آزمایش‌های عملکرد کبد به منظور تعیین میزان کارایی کبد از شما گرفته میشود. نتایج غیرطبیعی این آزمایش‌ها ممکن است وجود یک بیماری یا مشکل را نشان دهد، مخصوصاً اگر در معاینه‌ی فیزیکی هیچ علاتی از بیماری کبد نداشتید. اگر سطح آنزیم‌های کبدی بالا باشد، این را نشان میدهد که کبدتان آسیب دیده یا درست عمل نمی‌کند.
✔ آزمایش‌های خون دیگر
اگر آزمایش عملکرد کبد غیرطبیعی باشد، احتمالا ًپزشک به منظور تشخیص ریشه‌ی مشکل‌تان، آزمایشات دیگری را تجویز می‌کند. این آزمایش‌ها می‌توانند حضور یا عدم حضور ویروس‌های هپاتیت در بدن‌تان را بررسی کنند. همچنین، این آزمایشات می‌توانند برای بررسی آنتی‌بادی‌هایی که در بیماری هپاتیت رایج هستند، استفاده شوند.
✔ سونوگرافی شکمی
یکی از دیگر راه‌هایی که به پزشک در زمینه اطلاع از بیماری هپاتیت کمک می‌کند، سونوگرافی است. سونوگرافی شکمی برای ایجاد تصویر از اندام‌های داخل شکم از امواج فراصوت استفاده می‌کند. با کمک سونوگرافی شکمی، پزشک می‌تواند کبد را با دقت بیشتری بررسی کند.
✔ بیوپسی کبد
بیوپسی کبد، یک روشی تهاجمی است, در این آزمایش، از بافت کبد نمونه‌برداری میشود. بیوسی کبد می‌تواند از طریق پوستتان و با استفاده از سوزن انجام شود و نیاز به جراحی نیست. این آزمایش به پزشک‌تان اجازه میدهد که بفهمد التهاب چگونه روی کبدتان اثر گذاشته است.
بهترین زمان برای آزمایش هپاتیت
-
اگر دچار ناراحتی در کبد هستید.
-
شریک جنسی شما دچار هپاتیت است.
-
جریان طبیعی خون در کبد برهم خورده.
-
دچار عفونت می‌شوید.
-
همیشه احساس خستگی می‌کنید.
-
بدون دلیل بی‌اشتها شدید.
-
پوستتان زرد شده.
-
احساس خارش شدید دارید.
البته موارد بالا تنها علائمی هستند برای ابتلا به هپاتیت و شما پس از انجام تست هپاتیت می‌توانید از سلامت و یا آلودگی خود مطمئن شوید.
تفسیر آزمایش هپاتیت
-
Hepatitis A antibody: اگر منفی باشد شما سلامت هستید، درصورت مثبت بودن نمایانگر واکسن HAV است یا اینکه نشان میدهد شما در خطر ابتلا هستید.
-
Hepatitis B core antibody: درصورت منفی بودن فرد سلامت است و درصورت مثبت بودن به ویروس مبتلا هستید. اگر پزشک مشکوک به عفونت حاد باشد این آزمایش را توصیه می‌کند.
-
Hepatitis B surface antibody: درصورت مثبت بودن نشانه سلامت شماست و درصورت منفی بودن نشانه درمان نشدن عفونت HBV.
آزمایش هپاتیت چیست؟